နီယို​ေမာ္​ဒန္​

Aung Yin Nyein wrote a new note: နီ ယိုိ ေ မ ာ္ ဒန္ အ ႏွ စ္ ခ်ဳ ပ္ # 1&2.
May 8, 2013 at 4:51pm ·
နီယိုေမာ္ဒန္နိဒါန္း
                     
                  ၿမန္မာကဗ်ာသမိုင္းကို သမင္လည္ၿပန္လွည္.ၿကည္.ရင္ခန္.မွန္းပ်မ္းမွ်အနွစ္နွစ္ဆယ္ေလာက္အၿကာမွာ တစ္ၿကိမ္နွဳန္းနဲ.ကဗ်ာယဥ္ေက်းမွဳေရွာ.ခ္(သို.မဟုတ္)ကဗ်ာလမ္းေၿကာင္း အေၿပာင္းအလဲေတြ ၿဖစ္ေပၚေလ.၇ွိတာေတြ.၇ပါတယ္။ေခတ္စမ္းကဗ်ာေခတ္(၁၉၃၄၀န္းက်င္)၊စာေပသစ္ေခတ္ (၁၉၅၀၀န္းက်င္)၊ေတာ္လွန္ကဗ်ာနဲ. မိုးေ၀ကဗ်ာေခတ္ (၁၉၇၀ ၀န္းက်င္)၊ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္ (၁၉၉၀၀န္းက်င္)ေတြဟာ ၿမန္မာကဗ်ာ သမိုင္းမွာ သိသာထင္ရွားတဲ.ကဗ်ာယဥ္ေက်းမွဳေရွာ.ခ္ေတြၿဖစ္ပြားခဲ.တဲ.  နွစ္ကာလေတြပါပဲ။
                   ၁၉၉၀ ၀န္းက်င္ကစၿပီး  အရွိန္ၿမွင္.လွဳပ္ရွားသက္၀င္လာတဲ.ေခတ္ေပၚကဗ်ာဟာၿမန္မာကဗ်ာေလာကရဲ. ပင္မေရစီးၿဖစ္လာခဲ.ကာ ၂၀၀၅ ၀န္းက်င္အထိၿသဇာၿကီးမားသက္ေရာက္ေနဆဲၿဖစ္ပါတယ္။၂၀၀၅၀န္းက်င္မွာေတာ. ကဗ်ာ ဆရာေဇယ်ာလင္းမိတ္ဆက္တင္သြင္းတဲ. အေမရိကန္ဘာသာစကားကဗ်ာ(L=A=N=G=U=A=G=E= POETRY)အယူအဆေတြထြက္ေပၚလာၿပီး ဆယ္စုနွစ္တစ္ခုနဲ. တစ္၀က္နီးပါးထီးနန္းစိုးစံေနတဲ.၊လမ္းေဟာင္းအတိုင္းမေၿပာင္းလဲ တေ၇ြ.ေ၇ြ.စီးဆင္းေနတဲ. ပင္မေ၇စီးေခတ္ေပၚကမ္းပါးကို တိုက္စားၿဖိဳခ်ပစ္လိုက္ပါတယ္။L.Pကဗ်ာလွဳပ္၇ွားမွဳေၿကာင္.ေခတ္ၿပိဳင္ ၿမန္မာကဗ်ာေလာကမွာ ပို.စ္ေမာ္ဒန္ကဗ်ာေဗဒ ၿသဇာယူခဲ.တဲ.ကဗ်ာဂိုဏ္းနဲ.နိုင္ငံရပ္ၿခားကဗ်ာေဗဒကို ဆန္.က်င္ၿငင္းဆန္ၿပီးကိုယ္.နည္းကိုယ္.ဟန္နဲ.အသစ္လုပ္မယ္. နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာဂိုဏ္းေတြကြဲၿပားထြက္ေပၚလာခဲ.ပါတယ္။
                   အဲဒီကာလေတြမွာ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာယဥ္ေက်းမွဳအေဟာင္းနဲ. ဘာသာစကားကဗ်ာေဗဒယဥ္ေက်းမွဳအသစ္အၿကား အနုပညာနဲ. အယူအဆေရးရာ ဆန္.က်င္တိုက္ခိုက္မွဳ၊ထိေတြ.ပြတ္တိုက္မွဳ၊ေရာယွက္ေပါင္းစပ္မွဳ စတဲ. ယဥ္ေက်းမွဳေရွာ.ခ္ေတြၿဖစ္ပြားခဲ.ရာကၿမန္မာကဗ်ာေလာကမွာေနာက္ထပ္ ကဗ်ာယဥ္ေက်းမွဳအသစ္တစ္ခု ေပၚေပါက္ၿဖစ္ထြန္း လာခဲ.ပါတယ္။
                  အဲဒီ ၿမန္မာကဗ်ာယဥ္ေက်းမွဳအသစ္ကေတာ.  နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာယဥ္ေက်းမွဳပဲၿဖစ္ပါတယ္။
 
နီယိုေမာ္ဒန္ဆိုတာ
               
                 နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာအယူအဆေတြဟာ ၂၀၀၇မတ္လ ၂၁ ရက္ေန. ကမာၻ.ကဗ်ာေန.မွာ ထုတ္ေ၀တဲ.”ၿမန္မာေခတ္ေပၚကဗ်ာသစ္ ေၿကညာစာတမ္း၂၀၀၇”မွာအစၿပဳသေႏၶတည္ခဲ.ပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္ဟာပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာအာရံုခံစားပံု၊အာရံုခံစားမွဳ၊ေရးဟန္၊နည္းစနစ္ေတြကိုခ်ဲ.ထြင္ေက်ာ္လြန္ဖို.ၿကိဳးစားရင္းေခတ္ၿပိဳင္ၿမန္မာကဗ်ာေလာကထဲက ပို.စ္ေမာ္ဒန္စာေပအယူတခ်ိဳ.နဲ.ကဗ်ာအနုပညာလက္ရာေတြကိုဆန္.က်င္ေ၀ဖန္ရင္းက အသစ္ၿဖစ္ေပၚလာတဲ. ကဗ်ာအယူအဆတစ္မ်ိဳးၿဖစ္ပါတယ္။
               နီယိုေမာ္ဒန္ဟာ Neomodernism မဟုတ္ဘဲNew Poetic Concept တစ္မ်ိဳးသာၿဖစ္ပါတယ္၊
               နီယိုေမာ္ဒန္အေၿကာင္းေၿပာရင္Neomodern ဆိုတဲ. ေ၀ါဟာရအသံုးအႏွဳန္းကိုစတင္ရွင္းလင္းရပါလိမ္.မယ္။နီယိုေမာ္ဒန္မွာNeo ေရွ.ဆက္စကားလံုးရဲ.အဓိပၸာယ္ကိုnew/in the later from ဆိုတဲ. အနက္ေတြနဲ.သံုးစြဲထားတာၿဖစ္ပါတယ္။LONGMANDictionary of Contemporary English မွာေတာ. Neo-//based on a style,set ofideas,or political system that existed in the past ;လို.အနက္ဖြင္.ေပးထားပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္မွာNeo ေရွ.ဆက္စကားလံုးကို new ဆိုတဲ.အဓိပၸာယ္နဲ. အဓိကသံုးစြဲတာၿဖစ္ေပမယ္. ဆက္စပ္ခ်ဲ.ထြင္အနက္ ဖြင္.ရင္not before /notused before/unfamiliar/recently changed/recently discovered အဓိပၸာယ္ေတြအထိက်ယ္ၿပန္သက္ေရာက္မွဳရွိပါတယ္။
               နီယိုေမာ္ဒန္ဆိုတာပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာကိုupdate/vt /make more;bring up to dateၿဖစ္ေအာင္လုပ္လိုက္တဲ.ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးပါပဲ။

နီယိုေမာ္ဒန္ေနာက္ခံအယူအဆနဲ. သြင္ၿပင္လကၡဏာတခ်ိဳ.
               
               ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာကို ေက်ာ္လြန္ဖို.ၿကိဳးစားေနတဲ. နီယိုေမာ္ဒန္မွာခိုင္မာေသခ်ာတဲ. ေနာက္ခံအယူအဆနဲ.သြင္ၿပင္လကၡဏာေတြရွိပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္ေနာက္ခံအယူအဆနဲ.သြင္ၿပင္လကၡဏာေတြကိုလိုရင္းအခ်က္အလက္အတိုင္း ေဖာ္ၿပရရင္-
၁။ေခတ္ကိုကိုယ္စားၿပဳၿခင္း၊ေခတ္ရဲ.ပံုရိပ္ထင္ဟပ္ၿခင္း
၂။ကဗ်ာဆရာရဲ.ခံစားမွဳ/ဘ၀အၿမင္ကို အေၿခခံၿခင္း
၃။ဘာသာစကားကိုမီဒီယမ္အၿဖစ္သာအသံုးၿပဳၿခင္း
၄။လူသားရဲ.ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးေပၚလြင္ၿခင္း၊လူရဲ. ပုဂၢလိကသေဘာကို ၿပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ၿခင္း
၅။ေခတ္ၿပိဳင္ထဲကModern/Neomodern&  PostmodernSensibility ေပၚလြင္ထင္ရွားၿခင္း
၆။လူအုပ္ၿကီးထဲေရာေႏွာေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ.Identity ကို ရွာေဖြ တည္ေဆာက္ၿခင္း
၇။ေရးဟန္နွင္.တင္ၿပပံုေၿပာင္းလဲၿခင္း
၈။ရသအေၿပာင္းအလဲ
၉။အဇၥ်တၱခံစားမွဳပိုင္းစစိတ္ၿမႊာၿခင္း
၁၀။အေတြးအၿမင္မ်ားအခ်ိဳးပ်က္ၿခင္း
၁၁။အေၿကာင္းအရာမ်ားေရာေထြးထားၿခင္း
၁၂။အာရံုခံစားမွဳ ဗဟိုခ်က္ကင္းမဲ.ၿခင္း
၁၃။လူ/လူအမ်ားရဲ.အၿမင္နဲ.အာရံုခံစားမွဳမ်ား ေရာေထြးေနၿခင္း၊ေပါင္းစပ္ေရးဖြဲ.ၿခင္း
၁၄။နိမိတ္ပံု၊သေကၤတမ်ား ေလွ်ာ.ခ်ၿခင္း
၁၅။အရပ္သံုးဘာသာစကားမ်ားေရာေနွာသံုးစြဲၿခင္း
၁၆။ရိုးရွင္းလြယ္ကူေသာအဓိပၸာယ္၊အနက္ဖြင္.စနစ္မ်ားတည္ေဆာက္ၿခင္း
၁၇။ကဗ်ာအတြင္းသားအေပ်ာ.ထည္(Software)မ်ားေၿပာင္းလဲၿခင္း
၁၈။ေပၚၿပဴလာၿဖစ္တဲ.အေရးအသား/ဟန္ပန္မ်ားကိုေရွာင္ၿကဥ္ၿခင္းတို.ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။
(ရည္ညႊန္း။ ။ နီယိုေမာ္ဒန္ေနာက္ခံ အယူအဆနွင္.သြင္ၿပင္လကၡဏာအခ်ိဳ.၊  ႏြယ္နီမဂၢဇင္း)
  
နီယိုေမာ္ဒန္သြင္ၿပင္လကၡဏာမ်ား
              
                 နီယိုေမာ္ဒန္ဟာပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာကို ခ်ဲ.ထြင္ေက်ာ္လြန္ဖို.ၿကိဳးစားရာကအသစ္ၿဖစ္ေပၚတဲ.ကဗ်ာအယူအဆအသစ္တစ္မ်ိဳးလို.ဆိုရင္ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာလကၡဏာေတြကိုဘယ္လိုဘယ္ပံု ဆန္.က်င္ခ်ဲ.ထြင္လာသလဲဆိုတာနွိဳင္းယဥ္စဥ္းစားသံုးသပ္ၿကည္.ဖို.လိုပါလိမ္.မယ္။ၿမန္မာကဗ်ာေလာကရဲ.ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာဟာ၁၉၆၉ သေၿပ၀ပ္ေရွာ.၊ဆရာၿမဇင္ရဲ.“ေခတ္ေပၚကဗ်ာေၿကညာစာတမ္း”ေခတ္ေပၚကဗ်ာေယဘုယ်လကၡဏာေတြအေပၚအေၿခခံတည္ေဆာက္ထားတဲ.ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားၿဖစ္ပါတယ္.ေခတ္ေပၚကဗ်ာရဲ. ေယဘုယ်လကၡဏာေတြက-
၁။ေထြၿပားတယ္၊ရိုးရိုးစင္းစင္းမဟုတ္
၂။သိပ္သည္းတယ္၊က်ဲတဲတဲမဟုတ္
၃။က်ယ္က်ယ္၀န္း၀န္းလႊမ္းၿခံဳတယ္၊မက်ဥ္းေၿမာင္း
၄။ရိပ္ကာ၀ဲကာေၿပာတယ္၊တိုက္ရိုက္ မေၿပာ
၅။ဧကန္သေဘာတရားမ်ားကိုေဆာင္တယ္၊ၿပဳအပ္တဲ.သေဘာတရားကိုမေဆာင္
၆။အကြက္သေဘာကိုေဆာင္တယ္၊မ်ဥ္းသေဘာကိုမေဆာင္စတဲ. သြင္ၿပင္လကၡဏာေတြၿဖစ္ပါတယ္။
                 ဆရာၿမဇင္ရဲ. ေခတ္ေပၚကဗ်ာေယဘုယ်လကၡဏာေတြအၿပင္ကဗ်ာေလ.လာသူတစ္ဦးေပါင္းစပ္တင္ၿပခဲ.တဲ.အတြင္းစိတ္ခံစားမွဳ (Inner Feeling)၊စကားေၿပာရစ္သမ္(Spoken Rhythm)၊လြတ္လပ္စြာေဖာ္ၿပခ်က္(Freedomof Expression)ဆိုတဲ. ေခတ္ေပၚကဗ်ာအဓိကလကၡဏာေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။
                 နီယိုေမာ္ဒန္မွာေတာ. ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚလကၡဏာေတြနဲ.ဆန္.က်င္ကြဲလြဲေနတဲ.လကၡဏာအသစ္ေတြကို ေတြ.ၿမင္လာရပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ. သြင္ၿပင္လကၡဏာေတြက-
၁။အကြက္သေဘာမဟုတ္၊ခ်ည္မွ်င္ဆန္ေသာလိုင္း(FibrousLines) မ်ားၿဖင္. ဖြဲ.စည္းၿခင္း
၂။ခ်ည္မွ်င္ဆန္ေသာစာသားမ်ား(FibrousText)နွင္. အပိုင္းအစမ်ား(Fragments)ေရာစပ္ေရးဖြဲ.ၿခင္း
၃။ကဗ်ာဘာသာစကားေလွ်ာ.ခ်ၿပီးအရပ္သံုးစကားကို အေလးေပးေရးဖြဲ.ၿခင္း
၄။ၿပင္းထန္ေလးနက္ေသာအတြင္းစိတ္ခံစားမွဳ(InnerFeeling)မ်ားမဟုတ္၊ ယေန.ေခတ္နွင္.အညီ အေပၚယံဆန္ေသာလြတ္လပ္ေပါ.ပါးေသာအၿမင္မ်ားၿဖစ္ၿခင္း
၅။ရိပ္ကာ၀ဲကာမေၿပာ၊တိုက္ရိုက္ေၿပာၿခင္း
၆။က်စ္လစ္သိပ္သည္းမွဳမရွိ၊ေဖာင္းပြၿခင္း
၇။ေထြၿပားေ၀၀ါးမွဳမရွိ၊ရိုးစင္းၿကည္လင္ၿပတ္သားၿခင္း
၈။ပုဂၢလိကအာရံုခံစားမွဳ/အၿမင္နွင္. ေခတ္ၿပိဳင္ၿမင္ကြင္းကိုခ်တ္ဆက္ထားၿခင္း
၉။အၿခားသူ၏အၿမင္မ်ားေရာေနွာတင္ၿပၿခင္း
၁၀။အရပ္သံုးဘာသာစကားကိုပင္ကဗ်ာဘာသာစကားကဲ.သို.အနက္ခြန္အားမ်ိဳးရေအာင္သံုးစြဲၿခင္း
၁၁။ၿကည္လင္ရွင္းလင္းသည္.အဓိပၸာယ္ေဆာင္ေသာစာသားမ်ားကိုအသံုးၿပဳၿခင္း
၁၂။ေခတ္ၿပိဳင္လူ.အဖြဲ.အစည္း၏အားနည္းေသာစရိုက္လကၡဏာမ်ားကို ေ၀ဖန္ၿခင္း
၁၃။လူမွဳဆက္ဆံေရးပူေႏြးလာမွဳကိုသတိေပးၿခင္း
၁၄။ပုဂၢလိကခံစားမွဳနွင္. လူ.အဖြဲ.အစည္းအေပၚ အၿမင္ေရာစပ္ၿခင္း
၁၅။နီယိုနွင္.ပို.စ္ေမာ္ဒန္သြင္ၿပင္လကၡဏာ မ်ိဳးစပ္ထားၿခင္း
၁၆။(သဒၵါနည္းအရ)မ်ိဳးစံုပါ၀င္ေပါင္းစပ္ေနေသာဘာသာစကားကိုသံုးစြဲၿခင္း စတာေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။
(ရည္ညႊန္း။  (၁)ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာ၊နီယိုေမာ္ဒန္ နွင္.ပို.စ္ေမာ္ဒန္ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာလမ္းၿမႊာမ်ား
                  (၂)နီယိုေမာ္ဒန္ = ပို.စ္ေမာ္ဒန္
                      နြယ္နီမဂႊဇင္း၊ အမွတ္ (   )၊ ၂၀၁၀
               ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာရဲ. လကၡဏာေတြနဲ.နီယိုေမာ္ဒန္လကၡဏာေတြကိုႏွဳိင္းယွဥ္ၿကည္.ရင္ဆန္.က်င္ကြဲလြဲမွဳေတြနဲ.ခ်ဲ.ထြင္ဆန္.ကားမွဳေတြကိုထင္ရွားၿမင္သာနိုင္ပါလိမ္.မယ္။
               ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကေန နီယိုေမာ္ဒန္ဆီအေရြ.မွာေရးဟန္အေၿပာင္းအလဲ(Stylistic Transformation)ဟာအေရးၿကီးပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ.Techniqueပိုင္းၿဖစ္တဲ.ေရးဟန္အေၿပာင္းအလဲမွာ-
(၁)စကားလံုးသံုးစြဲပံုအေၿပာင္းအလဲ
(၂)ပါဒ၊၀ါက်၊သဒၵါ၊အနက္အေၿပာင္းအလဲ
(၃)အသံနဲ.ေလယူေလသိမ္းအေၿပာင္းအလဲ
(၄)စီစဥ္တင္ၿပပံုအေၿပာင္းအလဲ
(၅)ဖြဲ.စည္းတည္ေဆာက္ပံုအေၿပာင္းအလဲ
(၆)အေၿကာင္းအရာအေၿပာင္းအလဲ
(၇)ကဗ်ာအၿမင္အေၿပာင္းအလဲ
(၈)အာရံုခံစားပံုအေၿပာင္းအလဲနဲ.
(၉)ရသအေၿပာင္းအလဲေတြပါ၀င္ပါတယ္။

နီယိုေမာ္ဒန္လမ္းသြယ္မ်ား
        
                ဒီေန. ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာယဥ္ေက်းမွဳဟာ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာၿပိဳကြဲမွဳနဲ.နီယိုေမာ္ဒန္၊ပို.စ္ေမာ္ဒန္ကဗ်ာအသစ္ၿဖစ္ထြန္းမွဳစပ္ၿကားကာလကိုၿဖတ္သန္းေနပါတယ္။ေခတ္ၿပိဳင္ၿမန္မာကဗ်ာ(ContemporaryMyanmarPoetry)ဆိုတဲ.စကားရပ္မွာ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာ၊နီယိုေမာ္ဒန္၊ပို.စ္ေမာ္ဒန္၊ဘာသာစကားကဗ်ာ၊စမ္းသပ္ကဗ်ာ၊စကားေၿပကဗ်ာ၊ေကာလာ.ဂ်္ကဗ်ာနဲ.ကြန္ဆက္ခ်ဴရယ္ကဗ်ာ အမ်ိဳးအစားေတြပါ၀သ္ပါတယ္၊
       ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာေတြမွာ အမ်ိဳးအစားတစ္ခုခ်င္းအလိုက္ကိုယ္ပိုင္အမွတ္လကၡဏာေတြနဲ.သီးၿခားၿဖစ္ေနတဲ.ကဗ်ာေတြရွိသလိုအမ်ိဳးအစားတစ္ခုနဲ.တစ္ခုနယ္ပယ္ခ်င္း၊လကၡဏာခ်င္းေရာေထြးေနတာမ်ိဳးလည္းရွိပါတယ္။ကာယကံရွင္ ကဗ်ာဆရာကပို.စ္ေမာ္ဒန္လို.ေၿပာေပမယ္.နီယိုေမာ္ဒန္ၿဖစ္ေနတဲ.ကဗ်ာေတြ၊နီယိုေမာ္ဒန္လို.ေၿပာေပမယ္.ပို.စ္ေမာ္ဒန္ၿဖစ္ေနတဲ.ကဗ်ာေတြ၊နီယိုနဲ. ပို.စ္ေမာ္ဒန္လကၡဏာေရာေထြးေနတဲ.ကဗ်ာေတြ ဒီေန.ေခတ္ၿပိဳင္ကဗ်ာေလာကမွာအမ်ားအၿပားၿမင္ေတြ.ေနရပါတယ္။
        ၂၀၀၇၊၂၀၀၈၊၂၀၀၉သံုးနွစ္တာကာလအတြင္းမွာေခတ္ၿပိဳင္ၿမန္မာက်ွာယဥ္ေက်းမွဳကိုဆန္းသစ္ခ်ဲ.ထြင္လိုတဲ.၊လြတ္လပ္က်ယ္ၿပန္.တဲ.ကဗ်ာအၿမင္ရွိတဲ. က်ွာဆရာတစ္ခ်ိဳ.ဟာနီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာေတြဆန္းသပ္ေရးသားလာခဲ.ၿကပါတယ္။လူအမ်ားနားလည္ေအာင္အၿကမ္းဖ်ဥ္းေၿပာရရင္ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚ ကဗ်ာလကၡဏာေတြကိုေက်ာ္လြန္လာၿပီး ဘာသာစကားကဗ်ာနဲ.ပို.စ္ေမာ္ဒန္ကဗ်ာနယ္ပယ္ကို မေရာက္တဲ.ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြကိုနီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာေတြလို. ၿခံဳငံုေခၚနိုင္ပါတယ္။ဒီေနရာမွာဘာသာစကားကဗ်ာနဲ.ပို.စ္ေမာ္ဒန္ကဗ်ာနယ္ပယ္ဆိုတာအဲဒီကဗ်ာေဗဒေတြနဲ.ဘာသာစကားအယူအဆ၊အနုပညာအယူအဆ၊ရသအယူအဆ၊သြင္ၿပင္လကၡဏာေတြၿသဇာသက္ေရာက္လႊမ္းၿခံဳမွဳရွိတဲ.နယ္နိမိတ္ကို ဆိုလိုပါတယ္။ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာကိုေက်ာ္လြန္လာတဲ.အၿပင္ဘာသာစကားကဗ်ာနဲ. ပို.စ္ေမာ္ဒန္က်ွာေတြရဲ.အရိပ္ၿသဇာလႊမ္းမိုးမွဳကလြတ္ကင္းေနတယ္ဆိုရင္ နီယိုေမာ္ဒန္က်ွာလို.အၿကမ္းဖ်ဥ္းေၿပာနိုင္ပါတယ္။
       ေခတ္ၿပိဳင္ၿမန္မာကဗ်ာဆရာအခ်ိဳ.ရဲ.နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာေတြဟာနီယိုေမာ္ဒန္ေနာက္ခံအယူအဆနဲ. သြင္ၿပင္လကၡဏာေတြအနည္းနဲ.အမ်ားကိန္းေအာင္းေရာေႏွာပါ၀င္ေနတဲ. ကဗ်ာေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။ၿပီးခဲ.တဲ.(၃)နွစ္ကာလအတြင္းနီယိုေမာ္ဒန္လမ္းေၿကာင္းဆီဦးတည္ေရြ.လ်ားလာတဲ. နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာမ်ိဳးကြဲေတြအမ်ားအၿပားအသစ္ေပၚေပါက္ၿဖစ္ထြန္းလာတာေတြ.ရပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာမ်ိဳးကြဲေတြကေတာ.-
(၁) ဆီမီနီယိုေမာ္ဒန္(Semi-Neomodern/Semineo)
(၂) နီယိုေမာ္ဒန္(Neomodern/Neo)
(၃) နီယိုေမာ္ဒန္မူကြဲ(AlternativeNeomodern/Alterneo)
(၄) စမ္းသပ္နီယိုေမာ္ဒန္(ExperimentalNeomodern/Experneo)
(၅) စကားေၿပနီယိုေမာ္ဒန္(ProseNeomodern/Prosneo)
(၆) ေကာလာ.ဂ်္နီယိုေမာ္ဒန္(CollageNeomodern/Collaneo)
(၇) ပို.စ္နီယိုေမာ္ဒန္(Post+Neomodern/Poneo)
(၈) ဟုိက္ဘရစ္ဒ္နီယုိေမာ္ဒန္ ( Hybrid Neomodern/ Hybrineo )
(၉) ကြန္ဆက္ျခဴရယ္ နီယုိေမာ္ဒန္ ( Conceptual Neomodern/ Concepneo )
(၁၀) အက္ခ္စ္ပရက္ဇစ္ဗ္ နီယုိေမာ္ဒန္( Expressive Neomodern/ Experneo)
ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။
(ရည္ညႊန္း။   နီယိုေမာ္ဒန္ လမ္းသြယ္လမ္းၿမႊာမ်ား၊အလင္းတန္းဂ်ာနယ္၊၂၀၀၉)
         အဲဒီနီယိုေမာ္ဒန္  ကဗ်ာမ်ိဳးကြဲေတြအားလံုးကို ေပါင္းစုၿပီးNeomodernsလို.ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲနိုင္ပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာအၿဖစ္ သတ္မွတ္ရာမွာ-
(၁)နီယိုေမာ္ဒန္ေနာက္ခံအယူအဆေတြနဲ. သြင္ၿပင္လကၡဏာတခ်ိဳ.ကို အေၿခၿပဳစဥ္းစားပါတယ္။
(၂)နီယိုေမာ္ဒန္သြင္ၿပင္လကၡဏာေတြနဲ. တိုက္ဆိုင္ ညွိနွိဳင္းပါတယ္။
(၃)နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ.Techniqueပိုင္း၊ေရးဟန္အေၿပာင္းအလဲၿဖစ္/မၿဖစ္အကဲၿဖတ္ပါတယ္။
(၄)နီယိုေမာ္ဒန္မ်ိဳးကြဲၿဖစ္နိုင္ေျခ အလားအလာေတြကို မွန္းဆစဥ္းစားပါတယ္။
(၅)နီယိုေမာ္ဒန္ရဲ.POM ဘာသာစကားအယူအဆနဲ. တိုက္ဆိုင္ညီညြတ္မွဳရွိ/မရွိ စဥ္းစားပါတယ္။
(၆)နီယိုေမာ္ဒန္Idelogy & Concept ေတြနဲ. နီယိုေမာ္ဒန္အာရံုခံစားပံု/မွဳ ရမရဆိုတာကိုလည္းအခ်က္အလက္တစ္ခု အၿဖစ္ ထည္.သြင္းစဥ္းစားပါတယ္။
 
နီယိုေမာ္ဒန္# ပို.စ္ေမာ္ဒန္
     ကၽြန္ေတာ္တို.ဆီမွာ တခ်ိဳ.ကဗ်ာဆရာေတြက နီယိုေမာ္ဒန္နဲ.ပို.စ္ေမာ္ဒန္ကိုကဗ်ာအမ်ိဳးအစားတစ္ခုတည္းလို. ယူဆၿပီးေရာေထြးနားလည္ထားၿကပါတယ္။

     တကယ္တမ္းက Neo နဲ. Pomo ဟာ စကားလံုးေ၀ါဟာရအဓိပၸာယ္၊ဘာသာစကားနဲ.  အနုပညာအယူအဆ၊ကဗ်ာေဗဒနဲ. ရသအၿမင္၊အနုပညာဖန္တီးမွဳ သေဘာထားေတြမွာလံုး၀ကြဲၿပားၿခားနားမွဳရွိပါတယ္။ဒီလိုကြဲၿပားၿခားနားမွဳရွိေနတဲ.အေၿကာင္းရင္ခံ/အယူအဆေတြအေပၚမူတည္ၿပီး Neo နဲ.Pomoကိုခြဲၿခားနားလည္နိုင္ပါတယ္။ကၽြန္ေတာ္.အေနနဲ.ေတာ.  Neo နဲ. Pomo ကို Aesthetic &PoeticSensibility  နဲ. ခံစားသိၿမင္ခြဲၿခားနားလည္နိုင္တယ္လို. ယူဆပါတယ္။Sensibility ဆိုရာမွာအာရံုခံစားမွဳ၊အာရံုခံစားပံု၊အာရံုခံစားနိုင္စြမ္းရည္  အေနအထား(၃)မ်ိဳးလံုးအက်ံဴး၀င္ပါတယ္။ဒါ.အၿပင္ေခတ္ၿပိဳင္လူမွဳအေၿကာင္းၿခင္းရာေတြပါမပါ၊ကဗ်ာဓာတ္ကိန္းမကိန္း ၊စာသားေတြဆီကတဆင္.ခံစားရရွိတဲ. ရသပံုစံစတဲ. အခ်က္အလက္ေတြအၿပင္ပုဂၢလိကတန္ဖိုးစံႏွဳန္းေတြနဲ.လည္း  Neo နဲ. Pomo ကိုခြဲၿခားနားလည္နိုင္ပါတယ္။

     Neo နဲ. Post ဟာ စကားလံုးေ၀ါဟာရ အဓိပၸာယ္ခ်င္းလည္းမတူညီပါဘူး။

     Neo ဆိုတဲ.ေရွ.ဆက္စကားလံုးကို OXFORD Advanced English Dictionaryမွာ[neo//new,modern,in  the later form]လို.အနက္ဖြင္.ေပးထားပါတယ္။

     Post ေရွ.ဆက္စကားလံုးကိုေတာ.Post // later than or aftersomething;လို. LONGMAN Dictionary  ofContemporary English မွာအနက္ဖြင္.ေပးထားပါတယ္။LONGMAN အဘိဓာန္ထဲမွာပဲPostmodernism//a  styleofbuilding,painting,writing etc,developed  inthe late  thatcentury,that uses amixture of old and new styles as a reaction againstMODERNISM....

     Postmodern//1.relating to  or influenced  by  Postmodernism;2.used to described styles,attitudes  etc..,thatare  typical  of thesocil life  that  is found  in many western  countries  now,in which television,video,the  buying of  goods  and services etc  are very  important;ဆိုၿပီး အဓိပၸာယ္အက်ဥ္း ဖြင္.ဆိုေပးထားပါတယ္။

     OXFORD&  LONGMAN  အဘိဓာန္နွစ္ခုလံုးမွာ Neomodern စကားလံုးအဓိပၸာယ္ဖြင္.ဆုိခ်က္မပါ၀င္တဲ.အတြက္ စကားလံုးေ၀ါဟာရအဓိပၸာယ္အရ Neo  နဲ.Pomo ကိုအတိအက်နွိဳင္းယဥ္ၿပဖို.မၿဖစ္နိုင္ပါဘူး။Neo နဲ. Postေရွ.ဆက္စကားလံုးေတြရဲ. အနက္အဓိပၸာယ္ကြဲၿပားၿခားနားမွဳနဲ.  Pomo အဓိပၸာယ္ဖြင္.ဆိုခ်က္ေတြကိုဆက္စပ္ခ်ဲ.ထြင္စဥ္းစားၿကည္.ရင္စကားလံုးေ၀ါဟာရအဓိပၸာယ္အရ Neo နဲ. Pomo ၿကားကကြဲၿပားၿခားနားမွဳကိုနားလည္သိၿမင္နိုင္မယ္လို. ယူဆပါတယ္။

    ကၽြန္ေတာ္တို.ေၿပာဆိုသံုးစြဲေနတဲ. Neomodernေ၀ါဟာရထဲက modern စကားလံုးဟာ အေနာက္တိုင္းလူ.အဖြဲ.အစည္းထဲက Modern/Modernism ကိုရည္ညႊန္းေၿပာဆိုတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။Neomodern ေ၀ါဟာရထဲက modern ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို.ဆီမွာ၁၉၉၀ ၀န္းက်င္ေနာက္ပိုင္း ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာ(သို.)ေမာ္ဒန္ကဗ်ာလို.ေခၚေ၀ၚၿကတဲ.ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားကိုသာ သီးၿခားရည္ညႊန္းပါတယ္။အဲဒီေတာ.Neomodern ဆိုတာ ပင္မေရစီးေခတ္ေပၚကဗ်ာရဲ. အာရံုခံစားပံု၊အာရံုခံစားမွဳ၊ေရးဟန္နည္းစနစ္ေတြကိုခ်ဲ.ထြင္ေက်ာ္လြန္ဖို.ၿကိဳးစားတဲ. ၊အသစ္ၿဖစ္ေအာင္ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲဖို.ၿကိဳးစားထားတဲ.ကဗ်ာအမ်ိဳးအစားလို.ပဲ အဓိပၸာယ္ထြက္ပါတယ္။

    တၿပိဳင္တည္းမွာပဲနီယိုေမာ္ဒန္ဟာ ေခတ္ၿပိဳင္ၿမန္မာကဗ်ာေလာကထဲက  ပို.စ္ေမာ္ဒန္စာေပ အယူအဆတခ်ိဳ.နဲ. ကဗ်ာအနုပညာလက္ရာေတြကိုဆန္.က်င္ေ၀ဖန္ရင္းက အသစ္ၿဖစ္ေပၚလာတဲ.ကဗ်ာအယူအဆတစ္မ်ိဳးၿဖစ္ေနၿပန္ပါတယ္။
   Neomodern ဟာAnti-Postmodern  Poetryအမ်ိဳးအစားၿဖစ္ပါတယ္။Anti-ေရွ.ဆက္စကားလံုးကိုopposed to /angainst / instead of ဆိုတဲ.အနက္ အဓိပၸာယ္နဲ. သံုးစြဲတာၿဖစ္ပါတယ္။ကၽြန္ေတာ္တို.ေခတ္ၿပိဳင္ၿမန္မာကဗ်ာနယ္ပယ္အတြင္းမွာနီယိုေမာ္ဒန္ဟာ ပို.စ္ေမာ္ဒန္စာေပအယူအဆ/ကဗ်ာအနုပညာလက္ရာေတြနဲ. ဘယ္လိုဆန္.က်င္ကြဲလြဲမွဳရွိေနပါသလဲ။နီယိုေမာ္ဒန္ဟာ-

၁။ေခတ္ၿပိဳင္လူမွဳအေၿကာင္းၿခင္းရာ(Social Issues)ေတြကို  မ်က္ကြယ္ၿပဳၿခင္းကိုဆန္.က်င္ပါတယ္။

၂။သက္ရွိလူသားရဲ.အာရံုခံစားမွဳနဲ. အသိအၿမင္ထက္ သက္မဲ.ဘာသာစကားသေကၤတအေဆာက္အအံုကို ေရွ.တန္းတင္ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေနၿခင္းကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၃။စာသားေတြကေပးတဲ. ဆိုလိုရင္း/အနက္အဓိပၸာယ္ေတြ  ဖရိုဖရဲၿဖစ္သြားတဲ.အထိ ခ်ိဳးဖ်က္/ရပ္ဆိုင္း/ဟန္.တားတဲ.  Language Game ၿပဳလုပ္ၿခင္းကိုဆန္.က်င္ပါတယ္။

၄။စာသားအေဆာက္အအံုတစ္ခုလံုးလႊမ္းၿခံဳၿကည္.ရင္ ဆိုလိုရင္းမေပၚဘဲအေၿကာင္းအရာ/အဓိပၸာယ္ရွဳပ္ေထြးေနၿခင္းကိုဆန္.က်င္ပါတယ္။

၅။ကဗ်ာဖန္တီးၿခင္းအယူအဆကိုလက္ခံၿပီး ကဗ်ာၿပဳလုပ္ၿခင္း အယူအဆကိုဆန္.က်င္ပါတယ္။

၆။ပံုသဏ²ာန္ပိုင္းဆိုင္ရာေပါက္ကြဲမွဳအစြန္းေရာက္ၿခင္း၊ပံုသဏ²ာန္ကို အဓိကထားလြန္းၿခင္းကို  ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၇။စာသားအေဆာက္အအံုမွန္သမွ် ကဗ်ာၿဖစ္တယ္ဆိုတဲ.အယူအဆကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၈။ပဋိကဗ်ာအယူအဆ(Anti-Poetry Concept)ကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။ကဗ်ာဓာတ္(Sense  of Poetry)ကိုၿငင္းဆန္ၿခင္းကိုဆန္.က်င္ပါတယ္။

၉။အာရံုခံစားမွဳအနက္/အဓိပၸာယ္ေတြကိုအဓိကမထားဘဲ  စာသားအဓိကထားၿခင္းကိုဆန္.က်င္ပါတယ္။

၁၀။အနုပညာရွင္က“ဒါ အနုပညာၿဖစ္တယ္”လို.ေၿပာရင္ အဲဒီလက္ရာဟာအနုပညာပဲဆိုတဲ.အာဏာရွင္ဆန္တဲ.အယူအၿမင္ကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၁၁။စာေရးသူကဗ်ာဆရာကအနုပညာလက္ရာ/ကဗ်ာပါလို.ေၿပာတိုင္းမ်က္လံုးစံုမွိတ္လက္မခံပါဘူး။စာသားအေဆာက္အအံုတိုင္းကိုသံသယစိတ္နဲ.စစ္ေဆးပါတယ္။အနုပညာေၿမာက္မေၿမာက္၊ကဗ်ာၿဖစ္မၿဖစ္ကို ကိုယ္.အၿကိဳက္ ၊အသိနဲ.ဆံုးၿဖတ္ပါတယ္။အနုပညာလက္ရာတစ္ရပ္ကို ခ်ဥ္းကပ္ခံစားရာမွာ ကိုယ္ပိုင္ရသဆိုင္ရာဆံုးၿဖတ္ခ်က္(Self-Aesthetic Determination)ၿပဳလုပ္ၿခင္းကို အေလးထားပါတယ္။

၁၂။အနုပညာလက္ရာအဆင္.အတန္းခြဲၿခားၿခင္းကို လက္ခံၿပီး ပို.စ္ေမာ္ဒန္ေတြရဲ.အနုပညာလက္ရာအဆင္.အတန္းခြဲၿခားမွဳမရွိတဲ. အယူအဆကိုၿငင္းဆန္ပါတယ္။

၁၃။အဓိပၸာယ္မရွိေသာစာသားမ်ား(Non-senseText)သံုးစြဲၿခင္းကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၁၄။ေခတ္ၿပိဳင္လူ.အဖြဲ.အစည္းထဲကယဥ္ေက်းမွဳ၊ လူမွဳေရးနဲ.ဆိုင္တဲ.ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာၿဖစ္စဥ္ေတြကိုသာေ၀ဖန္ေလွာင္ေၿပာင္သေရာ္ၿပီး ကဗ်ာအနုပညာအေပၚေလွာင္ေၿပာင္သေရာ္ၿခင္းကိုဆန္.က်င္ပါတယ္။

၁၅။အရာရာကိုရသပစၥည္းၿပဳလုပ္နိုင္တယ္ဆိုတဲ.အားနည္းခ်က္ရွိတဲ. အယူအဆကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၁၆။လူသားအေနအထားကိုစာေပဆိုင္ရာ သေဘာတရားရင္းၿမစ္အားၿဖင္.ေဖာ္ၿပမွဳအေပၚသာအေၿခၿပဳေတြးေတားမွဳၿပဳၿခင္းကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၁၇။စာေရးသူေရးသားတည္ေဆာက္လိုက္တဲ. ဘာသာစကားရဲ.အေပၚယံအလႊာစကားလံုး၊သေကၤတ၊အမွတ္အသား၊အညႊန္းၿပဳေတြနဲ. သူတို.ကို အဓိပၸာယ္အနက္ဖြင္.ဆိုရာကရရွိလာတဲ. အညႊန္းခံ၊ အဓိပၸာယ္၊အနက္သေဘာေတြထဲမွာပဲ  အာရံုစူးစိုက္နစ္၀င္ေနၿပီး  ဘာသာစကားကိုၿဖစ္ေပၚေစတဲ. စာေရးသူရဲ.လိုအင္ဆႏၵ၊အာရံုခံစားမွဳ၊အာရံုအေတြ.အၿကံဳ၊ရည္ရြယ္ခ်က္၊အဇၩတၲခံစားမွဳ၊စိတ္ကူးစိတ္သန္း၊ဘ၀အၿမင္၊အာရံုသိမွဳေတြကိုအေလးအနက္မၿပဳတဲ.စာဖတ္ၿခင္းၿဖစ္စဥ္သေဘာထားကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၁၈။အနုပညာလက္ရာတစ္ရပ္ဖန္တီးၿပဳလုပ္ရာမွာ ခံစားခ်က္ကိုထုတ္ေဖာ္ၿပၿခင္း (Expression  of Emotion)၊စ်ာန္၀င္စားမွဳ(Inspiration)အနုပညာပါရမီ (Artistic Genius)၊တီထြင္စိတ္ကူးဥာဏ္ (Creative Imagination)၊ပင္ကိုစြမ္းရည္(Orginality)၊ေလာကအၿမင္(Philosophyof Artist)၊ထိုးထြင္းသိၿမင္မွဳ(Intution)၊ရသခံစားနိုင္စြမ္းရည္(Asethetic Sensibility)အစရွိတဲ. အနုပညာအေတြ.အၿကံဳ(Art Experience)ေတြဟာအေရးမပါဘူးဆိုတဲ. အယူအဆကို ဆန္.က်င္ပါတယ္။

၁၉။CreationNeoaesthetic (ရသအသစ္ဖန္တီးၿခင္း)နဲ.Aesthetic-shift (ရသအေၿပာင္းအလဲ)ကိုလက္ခံေပမယ္. Anti-aesthetic (ပဋိရသ)အယူအဆ၊အနုပညာမပါတဲ. အနုပညာအယူအဆေတြကိုဆန္.က်င္ပါတယ္။

      နီယိုေမာ္ဒန္ဟာ  အထက္ပါအေၿကာင္းအရာ၊ပံုသဏ²ာန္ ၊ဘာသာစကားအၿမင္ ၊ကဗ်ာအၿမင္၊ရသအၿမင္၊အနုပညာအေပၚသေဘာထားကိစၥေတြမွာ ပို.စ္ေမာ္ဒန္နဲ. ဆန္.က်င္ကြဲလြဲမွဳရွိပါတယ္။ဒါေပမဲ.နီယိုေမာ္ဒန္ဟာအတတ္ပညာ၊နည္းစနစ္နဲ. လကၡဏာပိုင္းမွာပို.စ္ေမာ္ဒန္နဲ.ဆင္တူယိုးမွား၊ေရာေႏွာမွဳတခ်ိဳ.ေတာ.ရွိေနပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္အေနနဲ. ပို.စ္ေမာ္ဒန္နည္းစနစ္တခ်ိဳ.ကိုလိုအပ္ရင္လိုအပ္သလို ယူငင္သံုးစြဲမယ္လို. “ၿမန္မာေခတ္ေပၚကဗ်ာေၿကညာစာတမ္းသစ္ ၂၀၀၇”မွာတရား၀င္ေၿပာခဲ.ဖူးပါတယ္။နီယိုေမာ္ဒန္၇ဲ. ခ်ည္မွ်င္ဆန္ေသာလိုင္းမ်ား(FibrousLines)နဲ. ပို.စ္ေမာ္ဒန္ရဲ. အပိုင္းအစမ်ား(Fragments)ေပါင္းစပ္ေရးဖြဲ.ၿခင္းဟာ  နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာမွာ အေရးၿကီးတဲ.လကၡဏာတစ္ရပ္ၿဖစ္လာပါတယ္။တခ်ိဳ.နီယိုေမာ္ဒန္ကဗ်ာ၊ အထူးသၿဖင္. Post+ Neomodern(Poneo)ကဗ်ာေတြမွာနီယိုနဲ. ပို.စ္ေမာ္ဒန္ နည္းစနစ္ေရာစပ္မွဳဟာ ၇၀း၃၀  အခ်ိဳးေလာက္ရွိပါတယ္။

      ဒီလိုနည္းစနစ္ေရာေထြးမွဳရွိေပမယ္.နီယိုနဲ. ပို.စ္ေမာ္ဒန္ကို Sensibility နဲ.ခြဲၿခားနားလည္နိုင္ပါတယ္။နီ.ယိုနဲ. ပို.စ္ေမာ္ဒန္ဟာ Sensibility ခ်င္းမတူပါဘူး။

     နီယိုနဲ. ပို.စ္ေမာ္ဒန္ဟာ  Sensibility ခ်င္းမတူရံုသာမကဘာသာစကားအယူအဆမွာ ဆန္.က်င္ဘက္ ပဋိပကၡအသြင္ေဆာင္တဲ.အထိသိသိသာသာကြဲၿပားၿခားနားေနပါတယ္။


# 3 တြ င္ ဆ က္ လ က္ ဖ တ္ ရႈ ပါ ရ န္

Posted via Blogaway