(ျပန္တင္ျဖစ္တဲ့စာ

Zaw Zaw Htun
15 hrs · Edited ·
(ျပန္တင္ျဖစ္တဲ့စာ)

ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ေကာင္းမေကာင္း လွမလွ တိုင္းတာတဲ့ ကိရိယာလည္းျဖစ္တယ္။ အဲဒီရိုးရာစည္းကမ္းေတြဆိုတာ အားလံုးလိုက္စရာေတာ့ မလိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ရိုမန္းတစ္ေတြရဲ႕အားသာခ်က္က သူတို႔ဟာ ကဗ်ာကိုလွေအာင္
တည္ေဆာက္တဲ့အတြက္ အဲဒီ စည္းကမ္းေတြ ကို လိုက္နာပါတယ္။ ဒါဟာ ကဗ်ာဆရာနဲ႔ သာမန္လူကိုခဲြပစ္လိုက္တဲ့ အခ်က္ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုးလရစ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ “ကူဗလိုင္ခန္”ကို ေရးျပီးလက္ေဆာင္ေပးတာေပါ့။ ေတာ္ရံုလူ မေရးႏိုင္လို႔ လက္ေဆာင္ ေပးတာပါ။ အေနာက္တိုင္းမွာ မျဖစ္မေနသိရမည့္ Poetic Device ကဗ်ာ့လက္နက္ေတြကေတာ့---

(1). ဗ်ည္းသံအစ ထပ္ေက်ာ့အသံုး (Alliteration)

The Repetition of initial consonant sounds.လို႔အတိုခ်ဳပ္ေရးပါတယ္။ အသံ မ်ားကို Repetition လုပ္ပါတယ္။လုပ္တဲ႔ေနရာကေတာ့ စကားလံုးေတြရဲ ႔ အစ ဗ်ည္းသံ (initial consonant) ေတြမွာပါ ။ tongue twisterလဲဟုတ္တယ္လို႔အနက္ဖြင့္ေသးတယ္

Betty Botter bought some butter

can u can a can as a canner can can a can ???

(2). သရသံ ထပ္ေက်ာ့အသံုး (Assonance)
မတူကြဲျပားေသာ ဗ်ည္းသံေတြအတြင္း က ထပ္ျပန္သံုးတဲ႔ သရသံ (Repetition of vowel sounds) ဟု ေဆာင္းပါးေရးသူ မတ္(ထ)ရစ္ခ်က္ (Matt Richards) က အနက္အတိုဖြင့္ပါတယ္။ နမူနာအေနနဲကေတာ့
''m(y)stery d(i)sguised w(i)thin (mystery disguised within) အလယ္သရသံ

3.ဗ်ည္းသံအဆံုး ထပ္ေက်ာ့အသံုး (Consonance)
မတူကြဲျပားေသာ သရသံေတြရဲ႔ေရွ့ေနာက္ မွာရွိတဲ႔ ထပ္တူက်ဗ်ည္းသံ..(consonance Repetition of final consonant sounds) လို႔အတိုခ်ဳံးရွင္းပါတယ္ ။ သံုးတဲ႔ေနရာကေတာ့ စကားလံုးေတြရ႕ဲ အဆံုးဗ်ည္းသံ( final consonant) ေတြမွာပါ ။ ႔
Gloo(m)y Wo(m)an

(4).နိမိတ္ပံု ( Imagery)
ေဆာင္းပါးေရးသူ ကေတာ့ စိတ္လႈပ္ရွား၊ ခံစား ၊တံု႕ျပန္ စေသာ စိတ္အေနအထား (ဝါ)ခံစားမူကို ေပးႏိုင္တဲ့ ပံုရိပ္မ်ားကို ေဖာ္ျပတဲ့အေနအထားကို Imagery လို႕ အနက္ ဖြင့္တယ္။ အဂၤလိပ္မူရင္းကေတာ့(language that evokes sensory images)ပါ။ ဥပမာေလး ေပးထားပါတယ္။
Drip of ruby teardrops (aural /sound)
Drip ကိုဖတ္လိုက္ရင္ သူ႕စာလံုးကထြကတဲ့အသံနဲ႕ teardrops ေတြကိုပိုျပီး လႈပ္ခတ္ လာေစ ပါတယ္။ Drip ကိုနားထဲက အၾကားပါ သူရဲ့ အသံနဲ ့ပံုရိပ္ဟာ စာေၾကာင္းကို ေထာက္ပံ့ေပးပါတယ္။
To wake up where the green grass grows (visual sight)
Lips like cool sweet tea (oral/taste) / streaming through a velvet sky

(5).အလယ္သရသံ ( Internal Rhyme)
စာေၾကာင္းထဲမွာ(အစနဲ႕အဆံုးမဟုတ္)ေပၚေပါက္လာေသာ အသံဆင္တူမႈ(အဆံုးသတ္ထက္စာ ေၾကာင္းအတြင္းရွိ စာလံုးမ်ား၏ အသံဆင္မႈကို ကိုယ္စားျပဳသည္။)အလယ္သရသံတူပံုစံေတြကိုထပ္ေက်ာ့သံုးတဲ႔ပံုစံပါ ။ကဗ်ာပါစာေၾကာင္း (line) ရဲ ႔ အလယ္ နဲ႔ အဆံုး မွာ အမ်ားဆံုးသံုးတဲ႔အသံတူစကားလံုးမ်ားကိုအသံုးျပဳထားတာပါ လို႔အတိုခ်ဳံးရွင္းပါတယ္ ။
(Piece) of (me) emerges

(6).ရူပကအလကၤာ +ဥပမာတင္စားမႈ( Metaphor )
မတူေသာအရာႏွစ္ခုအားႏွိဳင္းျခင္း (ကဲသို ့ (like/as) မပါပဲတိုက္ရုိက္ေရး) ကိုေခၚသည္။
I am the "Lone Star" (ငါဟာအထီးက်န္ၾကယ္)
ၾကယ္ႏွင့္သူအားတူသည္ ဆင္သည္ ဟူေသာ like (ဝါ) as မပါပဲတိုက္ရုိက္ "ျဖစ္သည္" ဟူေသာ အေရးအသားမွန္ကို ‘မက္တာေဖါ’ ဟုေခၚသည္။

(7).ျမည္သံစြဲအလကၤာ( Onomatopoeia)
အလြယ္နားလည္ေအာင္ "အသံကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့စကားလံုးကို တုျပီး ေရးတဲ့အေရး(A word that imitate the sound it represents)" ျဖစ္တယ္။
Boo! Who?

(8).လူပုဂၢိဳလ္ကဲ႔သို႔တင္စားသံုးႏံႈးမႈ( Personification)
လူေတြရဲ႕အရည္အေသြးနဲ႕စရုိက္လကၡဏာမ်ားအား တိရိစာၧန္သို႕မဟုတ္အရာဝတၲဳမ်ားတြင္ သံုးစြဲ ေရးသားျခင္း။ (Giving human qualities or characteristics to animals or objects.)

(9)အဆံုးသတ္ကာရန္စနစ္ ံ( Rhyme Scheme)
အေပၚမွာရွင္းထားတဲ့ ရုိင္း(မ) ပံုစံက တစ္ခုမဟုတ္ပဲ ၾကိမ္ဖန္ထပ္ဆင့္ သံုးေသာအသံုးကိုေခၚသည္။(A repeated pattern of rhymed words at the end of the line.)
Lusty eyes (A)
Passionate cries (A)
Rich blood (B)
Bitter sweat (C)
She/he loves (D)
And die (A)

(10). ဥပမာအလကၤာ(Simile)
မတူတဲ့အရာဝတၲဳႏွစ္ခုကို တည့္ပဲျဖစ္တယ္လို႕ေရးရင္ေတာ့ မက္တာေဖါေပါ့။ ဒါမွမဟုတ္ တူတယ္ ဆင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ like/as ကိုခံေရးရမယ္။ အဲဒါ simile ပဲ။Noun (နာမ္) ႏွစ္လံုးဆင့္ျပီး adj (နာမဝိေသဒန) လုပ္ထားတဲ့အခါမွာလည္း တူတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပဲေပးတယ္။
Notes dance across the page
Like stars twinkle in the night sky

(11).သေကၤတ(Symbol)
အရာဝတၲဳ ဒါမွမဟုတ္ လႈပ္ရွားမူတစ္ခုဟာသူရဲ့ရွိရင္းစြဲ အဓိပၸါယ္ ထက္ေက်ာ္ျပီး ဖြင့္ဆိုလာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ symbol လို႕ေခၚရမယ္။ (A object or action that mean more that it literal meaning) လို ့ အဓိပၸါယ္ရွိတယ္။ ဥပမာ။
Always open like a rosebud about to bloom (a young girl)
ဖူးပြင့္ဖို ့ႀကိဳးစားတဲ့ ႏွင္းဆီငံုေလးလို အၿမဲတမ္းဖြင့္ဟထားတယ္ လို႕ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိန္ကေလးကို ႏႈိင္းတာပါ။ အဲဒီႏွင္းဆီဆိုတာ "symbol" ပါပဲ။

႐ိုမန္းတစ္ေတြဟာ ကဗ်ာကို တည္ေဆာက္ရာမွာ စကားလံုး၊ အေၾကာင္းအရာ၊ ကဗ်ာအလွ (Poetic Devices) မ်ားနဲ႕ေရးပါတယ္။ အခု Free Verse မွာ မလိုရင္ ဘာေၾကာင့္လာေျပာေနသလဲလို႕ေမးလို႕ရပါတယ္။ ဟုတ္ကဲ့…တေလာဆီက အလန္ဂင္းစဘတ္ကဗ်ာ တစ္ပုဒ္မွာ Rhyme Scheme ကိုသြားေတြ႕ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာကေတာ့ အေတာ္ေလးကို ႐ိုးပါတယ္။ ဒီေတာ့ကဗ်ာဆရာဟာ ကဗ်ာလွေအာင္ Poetic Device အကူအညီကို ယူပါတယ္။

Ref:ဂ်က္ဖရီဝန္းရိုက္ (Jeffrey Wainwright) ဆိုတာ ကဗ်ာဆရာ၊ ဘာသာျပန္သူနဲ႔ ေဝဖန္ေရး သမားပါ။ မန္ခ်က္စတာ မက္ထရိုပိုလီတန္ တကၠသိုလ္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စာသင္လာတဲ့ ကဗ်ာဆရာပါ။ သူအဲဒီ မွာ သင္ခဲ့တုန္းက ပါေမာကၡအေနနဲ႔ အဂၤလိပ္စာဌာနအတြက္ အလုပ္အေကၽြးျပဳခဲ့သူ တစ္ေယာက္ပါ။သူ႔ရဲ႕ကဗ်ာအေျခခံမ်ား (Poetry – the basics) ဟာ ၂ဝဝ၄ မွ ပထမအၾကိမ္ထြက္ျပီး ၂ဝ၁၁ မွာ ဒုတိယအၾကိမ္ ထြက္ပါတယ္။ ကဗ်ာအေျခခံ နည္းစနစ္ေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းတင္ျပထားပါတယ္

Posted via Blogaway